روزنامه اطلاعات (پنجشنبه 23 اردیبهشت 1395):
رئیس فرهنگستان علوم ایران گفت: معمولاً ما توقع داریم که دولت همه مسائل را حل کند. البته این توقع، بی‌جا نیست و دولت در حل مسائل باید پیشگام باشد؛ اما دولت بدون کمک مردم کاری از دستش بر‌نمی‌آید.
به گزارش خبرنگار ما، دکتر رضا داوری اردکانی صبح دیروز در آیین گشایش همایش دو روزه «علل و راهکارهای مقابله با بحران کمی و کیفی آب کشور» که به میزبانی معاونت پژوهشی علوم محض و کاربردی فرهنگستان علوم برگزار شده است، با بیان اینکه خطاب ما باید به مردم باشد، افزود: تا زمانی که مردم نپذیرند که نسبتشان را با آب دگرگون کنند، دولت هیچ کاری نمی‌تواند بکند.
این استاد فلسفه تصریح کرد: ما در منطقه خشک جهانی قرار داریم و قرن‌ها با شرایط کم آبی روبه‌رو بوده‌ایم، به این شرایط عادت کرده‌ایم و حالا هم با این شرایط می‌سازیم اما الان در شرایط حداقل آب قرار داریم و باید برای داشتن حداقل آب فکر کنیم.
وی با اشاره به اینکه نباید فکر کنیم که این مسأله فقط با صرف هزینه گزاف حل می‌شود، افزود: پیشنهاد داده شده است که یک سازمان واحد، نظارت بر کار آب را بر‌عهده بگیرد که پیشنهاد خوبی است و خدا کند عملی شود. او مسأله آب را یک مسأله علمی خواند و افزود: موضوع آب یک مسأله علمی تخصصی نیست. همه دانشمندان و مردم درگیر این مشکل هستند.
وی با بیان اینکه مشکل آب، موضوع تازه‌ای نیست و اخیراً به بحران تبدیل شده است، گفت: هنوز در مورد مشکل آب به طرح مسأله نرسیده‌ایم. کار مهم دانشمندان این است که باید مسأله را به درستی مطرح کنند.
داوری اردکانی با اشاره اینکه داریوش در ۲۵۰۰ سال پیش می‌دانست که بی‌آبی مشکل کشور ماست و دعا کرد که در کشورمان بی‌آبی و دروغ نداشته باشیم، افزود: اما امروز هر دو تشدید شده‌اند و دروغ و بی‌آبی در کشور به مشکل تبدیل شده‌اند.
رئیس فرهنگستان علوم ایران گفت: انسان دارای دو شأن زمینی و آسمانی است که آب مایه زندگی در شأن زمینی و نور و آتش مایه زندگی در ساحت آسمانی اوست.
او با بیان اینکه با تیرگی آسان‌تر و زودتر از بی‌آبی کنار می‌آییم، در‌این‌باره ادامه داد: ما نداشتن نور و آتش را خیلی احساس نمی‌کنیم، به همین دلیل حس نمی‌کنیم که دروغ چه آسیبی به ما می‌رساند.
اما زندگی ما به آب پیوسته است و آب فقط مسأله دانشمندان نیست، بلکه مسأله همه مردم و اساسی‌ترین مسأله زندگی آنهاست.
این پژوهشگر حوزه فلسفه با بیان اینکه امروز در عصر رسانه‌ها هستیم ولی در رسانه‌ها نقدی درباره مشکلات و مسائل جامعه مطرح نمی‌شود، افزود: وقتی ۷۰-۶۰ سال پیش تکنولوژی حفر چاه وارد کشورمان شد، آن را با خوشحالی پذیرفتیم ولی نه ما و نه حفاران چاه نمی‌دانستیم که چه مصیبتی به بار خواهد آمد. و مردم وقتی متوجه مصیبت شدند که قنات‌ها خشک شدند.
رئیس فرهنگستان علوم ایران گفت: هر جامعه ای تعادلی دارد و وقتی چیزی از خارج آن جامعه می‌آید، باید در جای خودش قرار گیرد تا نظم را برهم نزند. کار آب ما هم مختل بود، مختل‌تر شده است، بی‌آب بودیم، بی‌آب‌تر شدیم.
وی با اشاره به شهرسازی‌ها و افزایش جمعیت گفت: دانشمندان ما باید توجه داشته باشند که مسأله را درست طرح کنند. اینکه آب نداریم و دچار خشکسالی هستیم، دانشمندان باید آن را به صورت یک مسأله طرح کنند تا بتوان برای آن جوابی داشت.
داوری اردکانی تصریح کرد: هنوز برای ما مشکل آب به آن حدی نرسیده است که چاره‌ای نداشته باشیم، بلکه امید داریم راه‌هایی وجود داشته باشد که بتوانیم تاحدی از این مشکل رها شویم یا خیلی به سختی و مصیبت دچار نشویم.
وی با بیان اینکه، علاوه بر رابطه میان دانشمندان و دولت، باید رابطه‌ای بین دانشمندان و مردم وجود داشته باشد، تصریح کرد: اگر همکاری و تعادل و نظم نباشد، کاری از دانشمندان ساخته نیست.
عمق فاجعه بحران آب
در این نشست محمد شاهدی، دبیر همایش علل و راهکارهای مقابله با بحران کمی و کیفی آب کشور، با بیان اینکه اولویت کار دانشگاهیان باید این باشد که دولت را از عمق مشکل بحران آب آگاه کنند، گفت: در این صورت است که دولت می‌تواند کار خود را به درستی عملیاتی کند.
وی در آغاز آیین گشایش این همایش اظهار داشت: بحران آب به گونه‌ای است که می‌تواند در آینده از نظر مسائل اجتماعی و اقتصادی و سلامت اثرگذار باشد.
شاهدی با تأکید بر اینکه اصلی‌ترین کسانی که باید به موضوع بحران آب بپردازند در گام اول اندیشمندان و صاحبنظران هستند، با اشاره به برگزاری همایش خشکسالی و تغییر اقلیم در کالیفرنیا اظهار داشت: آنجا هم عنوان می‌شد که دولت و مجلس باید توسط صاحبنظران و انجمن‌ها توجیه شوند.
معاون پژوهشی علوم محض و کاربردی فرهنگستان تاکید کرد: در زمانی کوتاه و سریع مشکلات کم آبی و تغییر اقلیم رفع نمی‌شود و دولت‌ها نمی‌توانند در این حوزه به سرعت عمل کنند و خرابی‌ها را ترمیم کنند.
وی با بیان اینکه در سال‌های گذشته از منابع آب زیاد برداشت کرده‌ایم و امروز منابع آب زیرزمینی در حال تخریب است و فرو نشست دشت‌ها به این دلیل است، افزود: از دغدغه‌های اصلی دانشمندان باید اجتماعی‌کردن چنین موضوعاتی باشد. البته در شرایط مشکلات اقتصادی و کمبود اعتبار نمی‌توان راحت به کشاورزان گفت آب مصرف نکنند یا کارخانه‌ها فاضلاب خود را به درون آب‌ها نریزند و این موضوع باید در گذشته به تدریج اجرا می‌شد که نشد.
به گفته معاون پژوهشی علوم محض و کاربردی فرهنگستان علوم، در این همایش ۴۵ مقاله فرستاده شده است که ۱۵ مقاله در قالب سخنرانی و ۳۰ مقاله در قالب مکتوب ارائه می‌شوند.
***
روابط عمومی فرهنگستان علوم
