روز چهارشنبه پنجم خرداد 1395 در محل انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، فیلم مستند «زمینی آسمانی» دربارة مقام علمی و عملی آقای دکتر یوسف ثبوتی عضو پیوسته و رئیس گروه علوم پایه فرهنگستان علوم و چهره ماندگار فیزیک کشور برگزار شد.

به گزارش خبرنگار روزنامه اطلاعت در این مراسم محمد ترکمان به عنوان پژوهشگر، پیش از اکران این فیلم گفت: انگیزه اصلی تهیه این فیلم مستند، ادای دین کوچکی به مقام شامخ این استاد هموطن بوده است، که بر این اساس هموطنان در سطح گسترده‌تری‌ با این وجود شریف آشنا شوند.

وی به عنوان نماینده بنیاد خیریه ترکمان گفت: این مستند را ما برای نشان دادن همان پلی ساختیم که استاد ثبوتی بین دانشگاه و مردم در زنجان ایجاد کرد. از برکات این تعامل هم این بوده که دانشگاه زنجان توسط مردم سامان گرفته است.

سپس مستند «زمینی و آسمانی» اکران شد که در آن دکتر ثبوتی می گوید: در ۲۰ سال اخیر فقط یک‌بار، یک وزیر علوم به نام دکتر جعفر توفیقی برای مسأله‌ای علمی به فرهنگستان علوم مراجعه کرد. وی در بخش دیگری از این مستند دربارة رصدخانه زنجان گفت: این یک شکل کاریکاتور غربی است که در نمونه رصدخانه غربی قطر عدسی ۵ متر و در رصدخانه زنجان ۵۰ سانتی‌متر است! همچنین در این فیلم درباره قدمت مدرسه مقدسه توفیق، محل تحصیل نوجوانی دکتر ثبوتی اطلاعاتی ارائه شد و در بخش دیگری از آن دانشگاه تحصیلات تکمیلی زنجان به تصویر کشیده شد که بدون در و دیوار و نگهبان در شهر زنجان به صورت پویا اداره می‌شود و سرانجام درباره برکناری دکتر ثبوتی از ریاست دانشگاه زنجان تصاویری به نمایش درآمد.

سپس دکتر مهدی محقق رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با اشاره به این که امروز یکی از دانشمندان بزرگ کشور استاد ثبوتی است، تصریح کرد: عالم، مانند چراغی است که مردم قدرش را بدانند یا خیر، درخشندگی خود را حفظ می‌کند. وی افزود: استاد ثبوتی در زنجان تحصیلات خود را آغاز کرد و سپس در تورنتو ادامه تحصیل داد. من شاهد بودم که در دانشگاه تورنتو کتابخانه، شبانه‌روزی بود و دکتر ثبوتی در رشته فیزیک در چنین شرایطی تحصیل می‌کرد.

سپس او در ایران چه در شیراز و چه در زنجان عمر خود را وقف تربیت دانشجویان کرد. رشته‌ای را تدریس کرد به نام نجوم که در بین عالمان اسلام مورد اعتنا بوده است.

وی در پایان با اشاره به چگونگی عقب ماندن ایران اسلامی و پیشرفت غربیان در قرون گذشته گفت: با توجه به این که مفهوم یونیورسیته از ایران و کتاب احصاءالعلوم ابونصر فارابی گرفته و وارد اروپا شد، متاسفانه از نظر تاسیس دانشگاه عقب ماندیم. وی افزود: متاسفانه ما به علم و عالم بی‌احترامی کردیم و درست زمانی که دانشمندان اروپایی بر اساس ترجمه کتب مسلمانان علم اپتیک را بسط دادند، در کشورهای اسلامی سه رصدخانه را با خاک یکسان کردیم. رصدخانه مراغه به ریاست خواجه‌نصیرالدین طوسی، رصدخانه سمرقند که حاکم آن غیاث‌الدین کاشانی بود که اینک حتی آجری از آن باقی نمانده است و رصدخانه استانبول که توسط پادشاه وقت ویران شد. سپس صدرالدین پنداری رئیس دفتر یونسکو در ایران درباره شخصیت دکتر ثبوتی به ایراد سخنرانی پرداخت.

پس از تقدیم لوح تقدیر انجمن به دکتر ثبوتی و هدیه‌ای از سوی بنیاد ترکمان به ایشان، دکتر ثبوتی در جایگاه قرار گرفت و گفت: آنچنان از من تعریف شد که با خود گفتم: «سبحان ما اعظم شأنی» من شایسته این همه لطف و محبت شما نبودم. من یک معلمم که از ابتدایی و متوسطه تا دانشگاه تدریس کرده‌ام و کار دیگری از من برنیامده است. اگر کار من را بزرگ می‌دانید، دلیلش تداوم آن است. وی افزود: هیچوقت فکر نکردم که باید نابغه باشیم تا جامعه‌ای را بسازیم. بلکه ساختن، کار همین آدم‌های معمولی است. وقتی شرایط مهیا باشد، افراد نابغه خود به خود پدید می‌آیند، این شما هستید که کار را انجام می‌دهید و شایسته تقدیر هستید.

دولت تا جایی که مقرر است کارش را انجام می‌دهد آیا ما هم مدام از خود پرسیده‌ایم که آنچه مقدور بوده است را انجام داده‌ایم یا خیر؟

وی در پایان گفت: هیچوقت خوبی‌های خود را نمی‌بینیم و فقط نقاط ضعف را گوشزد می‌کنیم. این، جامعه را کسل می‌کند و در این جامعه اگر نشاط نداریم، به این خاطر است که کلمات شوربختانه و متاسفانه را زیاد به کار می‌بریم.

روابط عمومی فرهنگستان علوم